ماستیت گرانولوماتوز یا روماتیسم پستان یک بیماری نادر و مزمن التهابی در بافت سینه است که بیشتر در زنان جوان و میانسال رخ می‌دهد و می‌تواند با علائمی همچون درد، تورم، قرمزی و توده‌های التهابی قابل لمس در سینه همراه باشد. این بیماری به دلیل شباهت علائم با سرطان، اغلب باعث نگرانی و استرس زیادی در بیماران می‌شود.
اگرچه علت دقیق روماتیسم سینه هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، برخی پژوهش‌ها عوامل خودایمنی، تغییرات هورمونی و حتی واکنش‌های آلرژیک را در بروز آن دخیل می‌دانند. در این مقاله به بررسی علائم، عوامل احتمالی، روش‌های تشخیص و درمان این بیماری پرداخته‌ایم تا آگاهی بیشتری در این زمینه فراهم کنیم و به بیماران و خانواده‌های آنان در مدیریت و درک بهتر این وضعیت کمک کنیم.
⏬ صحبتهای جامع خانم دکتر فتانه ضیایی، در خصوص بیماری گرانولوماتوز ⏬
بررسی علائم روماتیسم پستان
ماستیت گرانولوماتوز چیست؟
ماستیت گرانولوماتوز یک التهاب نادر و مزمن در بافت سینه است که به دلایل ناشناخته‌ای رخ می‌دهد و بیشتر در زنان جوان و میانسال دیده می‌شود. این بیماری با تشکیل توده‌های التهابی غیرعفونی در سینه مشخص می‌شود که ممکن است به اشتباه با توده‌های سرطانی اشتباه گرفته شود.
اگرچه علت دقیق روماتیسم پستان هنوز به‌طور کامل شناخته نشده، برخی پژوهش‌ها عوامل خودایمنی، واکنش‌های آلرژیک و تغییرات هورمونی را به‌عنوان عوامل محتمل مطرح کرده‌اند. در ماستیت گرانولوماتوز، سیستم ایمنی به‌صورت غیرطبیعی به بافت‌های سینه حمله می‌کند و منجر به التهاب و تشکیل گرانولوم (تجمع سلول‌های التهابی) می‌شود.
علائم این بیماری معمولاً شامل تورم، درد، قرمزی و ایجاد توده‌های قابل لمس در سینه است. در برخی موارد، ترشحات چرکی یا خونریزی از نوک سینه نیز مشاهده می‌شود که می‌تواند بیماران را دچار نگرانی کند. از آنجا که ماستیت گرانولوماتوز با علائم سرطان پستان اشتباه گرفته می‌شود، تشخیص صحیح آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
معمولاً پزشکان برای تشخیص از بیوپسی و آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی و ماموگرافی استفاده می‌کنند. درمان ماستیت گرانولوماتوز معمولاً شامل داروهای ضدالتهاب، استروئیدها و در موارد خاص جراحی می‌باشد، اگرچه مدیریت دقیق آن بسته به شدت و علائم بیمار متفاوت است.
علت ماستیت گرانولوماتوز
علت دقیق ماستیت گرانولوماتوز هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما برخی تحقیقات عوامل مختلفی را در بروز این بیماری مؤثر می‌دانند. یکی از نظریه‌ها این است که ماستیت گرانولوماتوز ممکن است به دلیل واکنش خودایمنی باشد؛ در این حالت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سینه حمله کرده و باعث التهاب مزمن می‌شود.
عوامل دیگری مانند تغییرات هورمونی، به‌ویژه در زنان در سنین باروری، و برخی عفونت‌های باکتریایی یا قارچی نیز ممکن است در ایجاد روماتیسم سینه نقش داشته باشند. واکنش‌های آلرژیک و ژنتیک فرد نیز از دیگر عوامل احتمالی هستند که می‌توانند در بروز این بیماری تأثیرگذار باشند.
علائم ماستیت گرانولوماتوز
علائم ماستیت گرانولوماتوز معمولاً شامل درد، تورم، و قرمزی در ناحیه سینه است. بیماران اغلب توده‌های سفت و قابل لمسی را در سینه خود احساس می‌کنند که ممکن است با حساسیت و درد همراه باشد. در برخی موارد، ترشحات چرکی یا خونریزی از نوک سینه نیز دیده می‌شود که می‌تواند باعث نگرانی بیمار شود.
دیگر علائم روماتیسم سینه ممکن است شامل تب، خستگی و ناراحتی عمومی باشد. به دلیل شباهت علائم ماستیت گرانولوماتوز با علائم سرطان، این بیماری معمولاً نیاز به بررسی و تشخیص دقیق از طریق آزمایش‌ها و تصویربرداری دارد تا از دیگر شرایط مشابه افتراق داده شود.
بروز گرانولوماتوز ماستیت در چه کسانی شایع تر است؟
ماستیت گرانولوماتوز بیشتر در زنان جوان و میانسال بروز می‌کند، به‌ویژه در سنین باروری و در اواخر ۲۰ تا اوایل ۴۰ سالگی. این بیماری معمولاً در زنان غیر باردار دیده می‌شود، اما در برخی موارد ممکن است در زنان شیرده نیز رخ دهد. یکی از ویژگی‌های قابل توجه این بیماری، شیوع بیشتر آن در افرادی است که سابقه بیماری‌های خودایمنی دارند. به‌علاوه، تغییرات هورمونی و نوسانات مرتبط با سیکل قاعدگی نیز ممکن است تأثیرگذار باشند و به بروز این وضعیت کمک کنند.
عوامل دیگری نیز می‌توانند در بروز روماتیسم پستان نقش داشته باشند، از جمله افرادی که به آلرژی‌ها یا عفونت‌های مزمن دچار هستند. همچنین، برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سابقه عفونت‌های باکتریایی یا قارچی در ناحیه سینه ممکن است به عنوان یک عامل خطر برای توسعه این بیماری عمل کند. با این حال، به دلیل پیچیدگی‌های این بیماری، هنوز تحقیقات بیشتری لازم است تا عوامل خطر دقیق‌تر شناسایی شوند و به درک بهتری از این وضعیت کمک کنند.
نحوه تشخیص بیماری ماستیت گرانولوماتوز چگونه است؟
تشخیص ماستیت گرانولوماتوز معمولاً از طریق ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. بهترین دکتر سرطان سینه در تهران ابتدا به بررسی علائم و نشانه‌های بیمار پرداخته و با دقت سینه را معاینه می‌کند. توده‌های قابل لمس، حساسیت، و نشانه‌های التهاب مورد توجه قرار می‌گیرند. سپس، برای تأیید تشخیص و افتراق این بیماری از دیگر شرایط مشابه مانند سرطان، پزشک ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی و ماموگرافی را تجویز کند. این روش‌ها می‌توانند به شناسایی توده‌ها و بررسی ویژگی‌های آن‌ها کمک کنند.
در برخی موارد، بیوپسی نیز برای تأیید تشخیص لازم است. در این روش، نمونه‌ای از بافت سینه برداشته شده و تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد تا وجود گرانولوم‌ها و التهاب مزمن تأیید شود. آزمایش‌های خون نیز ممکن است برای بررسی نشانه‌های عفونت یا وجود بیماری‌های خودایمنی انجام شود. تشخیص دقیق و به‌موقع ماستیت گرانولوماتوز از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا می‌تواند به مدیریت مناسب و جلوگیری از عوارض بیشتر کمک کند.
آیا در ماستیت گرانولوماتوز می توان ماموگرافی انجام داد؟
اغلب اوقات به علت درد شدید انجام این کار بسیار ناراحت کننده است و بهتر است به تعویق بیفتد ولی حتی وقتی بیمار درد هم نداشته باشد اگر تشخیص ماستیت گرانولوماتوز، از روی پاتولوژی و بیوپسی قطعی باشد بهتر است تا پایان درمان ماموگرافی انجام نشود. زیرا تا یک سال بعد بیمار نمی تواند ماموگرافی کند و بهتر است بعد از رفع تغییرات التهابی و کمرنگ شدن علائم، ماموگرافی انجام شود
بیشتر بخوانید: ترموگرافی سینه
درمان ماستیت گرانولوماتوز
برخی مواقع این بیماری با طی یک دوره درمانی، درمان می شود، اما در اغلب موارد درمان این بیماری از یک ماه تا یک سال طول خواهد کشید و در دوران درمانی داروهایی توسط پزشک تجویز شده و باید این داروها به موقع مصرف شود.
معمولا از کورتون با دوز بالا برای درمان ماستیت گرانولوماتوز استفاده می شود. نکته بسیار خوبی که وجود دارد این است که خوشبختانه اگر بیماری به درمان پاسخ مثبت بدهد هیچ آثاری از آن دیگر باقی نمی‌ماند. برای عود نکردن این بیماری پیشنهاد می‌شود که در طول دوره درمان پزشک خود را عوض نکنید و دائما از یک مرکز درمانی به مرکز درمانی دیگر مراجعه نکنید و اجازه بدهید دوره درمانتان تکمیل شود.
نتیجه‌گیری
در نتیجه، ماستیت گرانولوماتوز به‌عنوان یک اختلال پیچیده و نادر در بافت سینه، نیازمند توجه ویژه‌ای است. علائم آن می‌تواند به‌راحتی با سایر شرایط مشابه اشتباه گرفته شود، بنابراین تشخیص زودهنگام و دقیق آن از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان معمولاً شامل مدیریت علائم و در برخی موارد استفاده از داروهای ضدالتهابی یا استروئیدها می‌باشد. در نهایت، آگاهی و اطلاعات کافی درباره این بیماری می‌تواند به بیماران و پزشکان در مدیریت بهتر این وضعیت و کاهش عوارض احتمالی کمک کند.
